Святочны старажытны дух калядны
Аграгарадок Салтанаўшчына, што ў Нясвiжскiм раёне, славiцца дбайнымi гаспадарамi, багатымi традыцыямi i каштоўнай спадчынай. Два стагоддзi на Раство Хрыстова меладычныя гукi званоў Троiцкай царквы збiраюць вернiкаў на ўрачыстыя богаслужэннi. Правiць у святынi iерэй Алег Абрамовiч. За значны асабiсты ўклад ва ўмацаванне духоўных каштоўнасцей сярод дзяцей i моладзi, арганiзацыю дабрачыннай дзейнасцi брацтва ў гонар Праабражэння Гасподняга святар сёлета адзначаны прэмiяй Прэзiдэнта Рэспублiкi Беларусь «За духоўнае адраджэнне».
Каляднае набажэнства ў Салтанаўшчыне пачнецца святочнай ранiцай. А напярэдаднi па традыцыi куцця, дзень строгага посту, калi па царкоўным статуце дазваляецца прымаць у ежу толькi размочанае i разваранае зерне.
Звычайна на вячэрнiм богаслужэннi ў цэнтр храма выносiцца васковая свечка. Яна сiмвалiзуе тую самую зорку, што паказала валхвам шлях да Боганемаўляцi. Цiхiм калядным вечарам у бязмежнай нябеснай цiшынi быццам зорка з зоркаю гамоняць. На куццю чакаюць сваiх дзяцей, унукаў стараста аграгарадка Салтанаўшчына Мiхаiл Петручэня i яго жонка Ганна. У абноўленым доме яны замянiлi печ на духоўку. Галоўную страву куццю гаспадыня рыхтуе па-свойму: пшанiцай без солi i прыпраў напаўняе чыгунчык i распарвае ў гарачай духоўцы. Не грэх прыправiць куццю мёдам, арэхамi, сушанай садавiной. Усе стравы, а iх звычайна ставiцца на стол па колькасцi апосталаў — не менш за дванаццаць, толькi скаромныя. На Нясвiжчыне захавалася даўняя традыцыя засцiлаць стол сенам, а зверху чыстым абрусам.
— Каляды — другое па значнасцi пасля Вялiкадня хрысцiянскае свята, — адзначае настаяцель Троiцкай царквы аграгарадка Салтанаўшчына iерэй Алег Абрамовiч. — Доўжацца яны адзiнаццаць дзён. Матушка Алена з дочкамi, а iх у нас чатыры i пяты сын, загадзя рыхтавалiся да гадавога свята. Збяромся разам у сваiм прасторным доме, атрыманым нашай шматдзетнай сям’ёй ад дзяржавы бясплатна. Напярэдаднi адвезлi ў сталiчны радзiльны дом дачку Алену. Разам з зяцем-грузiнам чакаем першага ўнука. У перадсвяточны вечар будзе на нашым стале традыцыйная куцця. Так сустракалi гэтыя святыя днi мае дзяды i прадзеды.
Куццю перад заходам сонца ставiлi на покуць. Да вячэры не спытвалi нават, за сталом елi апошняй, рэшткi сiмвалiчна пакiдалi продкам. Акрамя Каляд, куццю спраўлялi перад Вадохрышчам i Новым годам па старым стылi. Каша варылася ў адным i тым жа гаршку i з аднолькавай колькасцi ячных круп, радзей з пшанiчных зярнят.